ارزیابی رشد و تکامل کودکافزودن دیدگاه

ارزيابي رشد كودك چيست؟ كودكان با سرعت و الگوهاي متفاوتي رشد مي كنند: برخي حرف زدن را خيلي زود شروع مي كنند؛ بعضي ديگر هم حتي قبل از اينكه بچه هاي همسن آنها بتوانند چهار دست و پا راه بروند، ياد مي گيرند كه ايستاده راه بروند. اما اگر به نظر مي رسد كه كودك شما در دوره اي از رشد، خارج از محدوده طبيعي قرار دارد، شما بايد او را مورد "ارزيابي رشد" قرار دهيد.

در واقع، ارزيابي رشد يك ارزيابي ساخت يافته از ميزان رشد كودك شما در حيطه هاي توانايي هاي فيزيكي، زبان، فهم و درك، مهارتهاي اجتماعي و عاطفي است. يك متخصص ارزيابي رشد يا تيمي از متخصصين (كه ممكن است شامل متخصص اطفال، متخصص زبان، متخصص شنوايي، متخصص كاردرماني، روانشناس كودك، روانپزشك كودكان، و افراد ديگر باشد) مي توانند اين ارزيابي را انجام دهند.
 متخصص يا تيم متخصصين، ميزان رشد كودك شما را با ميزان طبيعي رشد در سن او مقايسه كرده و مشكلات يا تاخيرهاي تكاملي احتمالي را مشخص مي سازند. در كل، شما بايد به سوالات نسبتا فراوان و جزئي در مورد رشد، حركات فيزيكي، رفتار، بازي ها و روابط متقابل كودك با اعضاي خانواده و ديگر افراد و اشيا موجود در محيط پيرامون او، پاسخ دهيد. همچنين كودك شما مورد يك سري آزمايشها قرار مي گيرد كه ممكن است شامل تستهاي فيزيكي، شنوايي و بينايي، بررسي نحوه بازي كودك، و آزمونهاي استاندارد (كه از كودك مي خواهند كارهاي مشخصي را انجام دهد) باشند، و نهايتا نقاط قوت و ضعف او را مشخص مي سازند.
 اگر مربي يا پزشك كودك شما توصيه كند كه او را تحت ارزيابي رشد قرار دهيد، شما ممكن است عصباني شويد، بترسيد يا حتي احساس گناه كنيد. هيچ پدر و مادري دوست ندارند بشنوند كه فرزندشان مشكلي دارد. نگراني شما طبيعي است، اما به خاطر داشته باشيد كه اين آزمونها، يك ارزيابي ساده از كودك شما هستند. 
اين آزمونها به هيچ وجه براي تشخيص عيب يا بيماري كودك نيستند (هر چند ممكن است در انتها به شما پيشنهاد بدهند كه كودك را براي بررسي ابتلا به بيماري يا مشكل خاصي، مورد معاينه دقيقتر قرار دهيد) و همچنين نمي توان اين آزمايشها را نشانه وجود يك مشكل جدي در كودك دانست.
 در بسياري از موارد، اين ارزيابي مشخص مي كند كه كودك كاملا طبيعي است، و احتياج به درمان يا مراقبتهاي اضافي ندارد. حتي اگر پزشك يا معلم كودك احتمال دهند كه او به يك بيماري يا مشكل دچار شده است، ممكن است راهكارهايي را به شما پيشنهاد بدهند كه با كودك خود در خانه تمرين كنيد تا مشكل او برطرف شود. سعي كنيد با فكر باز با اين موضوع برخورد كنيد، و به ياد داشته باشيد كه هدف نهايي اين ارزيابي آن است كه به كودك شما كمك كند تا رشدي سالم و طبيعي داشته باشد.

خصوصیات یک ارزیابی رشد و تکامل خوب 

ارزيابي كودكان مختلف ممكن است كاملا متفاوت باشد زيرا كودكان و خانواده هاي آنها با يكديگر بسيار متفاوتند. بهترين ارزيابي ها در زمينه بررسي سلامت جسمي و روحي كودكان ، مشخصات زير را دارند: 

- والدين و متخصصين به همراه يكديگر در ارزيابي شركت مي كنند: شما در زمينه رفتارهاي كودك خود متخصص هستيد؛ پس بايد در فرآيند ارزيابي، نقشي كليدي داشته باشيد. اطلاعات و نظرات شما براي تعيين وضعيت واقعي كودك، بسيار مهم و تعيين كننده هستند.

- كودك شما بايد در چند جلسه و با حضور افراد مختلف مورد معاينه قرار گيرد. رفتار، فرآيندي بسيار پيچيده است. براي به دست آوردن تصويري دقيق و كامل از بازي، يادگيري، نحوه استدلال، حركات، روابط متقابل و ساير ويژگيهاي كودك، او بايد در محيطهاي مختلف مورد بررسي و آزمايش قرار گيرد. به عنوان مثال، رفتارهاي او در زماني كه همراه شما است ممكن است با زماني كه در مهدكودك است يا زماني كه با خواهر و برادرهايش است، متفاوت باشد. يك تيم خوب ارزيابي، همه اين موارد را مد نظر قرار مي دهد.

- نبايد كودك را مجبور كرد كه در طول آزمايش، از شما جدا شود؛ زيرا اگر كودك عصبي يا ترسيده باشد، نمي توان از او انتظار داشت كه توانايي هاي خود را به بهترين شكل ممكن بروز دهد.

- ارزيابي بايد توسط يك تيم (كه مي تواند شامل متخصص اطفال، متخصص شنوايي، روانشناس كودك، روانپزشك كودك، و ديگران باشد) انجام شود تا تصويري كامل از مهارتهاي كودك به دست بيايد. اعضاي تيم بايد درك قابل قبول و مناسبي از فرآيند رشد كودك داشته باشند.

- ارزيابي بايد مانند كمك كردن باشد. ارزيابي رسمي از رشد كودك، غالبا اولين گام در تعيين اين است كه آيا كودك شما به دخالت پزشكي يا درمان زودرس نياز دارد يا خير. اما پس از انجام آزمون، بسياري از والدين مي گويند كه خود آزمون نيز بسيار مفيد بوده است. در طول اين فرآيند، بايد احساس كنيد كه اطلاعات و دانش شما پيرامون كودكتان در حال افزايش است، پاسخ بسياري از سوالات خود را در مورد رشد كودك خواهيد گرفت و ايده هاي جديدي در زمينه نحوه ارتباط برقرار كردن با كودكتان به دست مي آوريد.

مطالب مرتبط

• ترس در کودکان ، عوامل و راه های برخورد با ترس کودک
• برنامه غذایی کودک دو تا سه ساله - تغذیه کودک
• ارزیابی رشد و تکامل کودک