مزاج ها در طب سنتیافزودن دیدگاه

مزاج شناسی علمی بسیارگسترده است که کاربردهای فراوانی برای تشخیص و درمان مشکلات جسمی و روحی دارد. در حقیقت مزاج تمامی جنبه های زندگی ما تحت تاثیر طبیعت بدنمان قرار دارد، نوع غذایی که می خوریم می تواند تاثیرات بسیار مهمی بر تمامی اعضای بدن ما از مغز و اعصاب گرفته تا قلب و معده و کبد و کلیه ها داشته باشد .این مزاج ها در طب سنتی تعریفی دارد .

بسیاری از بیماری ها طبع سرد دارند و بعضی طبع گرم , و چون در شرایط عادی گاهی یک , دو , یا سه و یا بیشتر از بیماری ها مثل کم خونی یا قند خون و نظایر آن به طور هم زمان در وجود کسی پیدا می شوند که هر کدام به سهم خود بر زمینه طبع غالب مریض از نظر سردی و گرمی تاثیراتی را می گذارند شما را در پیدا کردن طبع اصلی خود , در لابلای این تاثیرات گوناگون سرد و گرم مختلف گمراه می نمایند.

افراد از نظر نوع مزاج به چهار دسته تقسيم مي شوند:

1) افراد صفراوي مزاج

2) افراد سوداوي مزاج

3) افراد بلغمي مزاج

4) افراد دموي مزاج

۴ نوع مزاج کلی وجود دارد. ۲ مزاج گرم و ۲ مزاج سرد و ۲ مزاج خشک و ۲ مزاج تر است، ترکیب آن ها مزاج گرم و مرطوب، گرم و خشک و سرد و مرطوب و سرد و خشک را تشکیل می دهد. ممکن است فردی از نظر گرمی و سردی معتدل باشد اما از نظر خشکی و تری زیاد باشد. در این جا می گوییم که مزاج فرد تر است. در واقع مزاجی که بر دیگر مزاج ها غلبه دارد، تعیین کننده مزاج فرد است.

صفراوی، سوداوی، دموی یا بلغمی – اخلاط چهارگانه بدن ما هستند که اگر تعادل آنها برهم خورد علائمی چون سنگینی، غلظت خون و افزایش حرارت بدن بروز کرده و فرد را دچار کسالت، سستی، خواب‌آلودگی، سردرد و کند‌ذهنی می‌کند. این اخلاط خصوصیات سرد و گرم داشته و در بدن جایگاه مشخصی دارند. سودا در طحال، صفرا در کیسه صفراوی، خون در کبد و بلغم در لنف‌های سراسر بدن جای گرفته‌اند.

راه های تشخیص مزاج در طب سنتی و اسلامی

1 – صفراوی ها در تمام فصول سال , خصوصا در تابستان (زیرا مزاج تابستان گرم و خشک است ) حرارت بدنشان بالاست انقدر که در هیچ فصلی نیاز به پوشانیدن بدن خود ندارند.
2 – دموی ها فقط در فصول گرم سال(تابستان) حرارت بدنشان بالاست ولی در پائیز و زمستان به لباس های گرم احتیاج پیدا می کنند.
3 – بلغمی ها افرادی هستند که در تمام فصول سال خصوصا در زمستان احتیاج مبرم به پوشیدن لباس گرم دارند (زیرا مزاج زمستان سرد و تر است )
4 – سوداوی ها هم مثل دموی ها فقط در فصول سرد سال یعنی پائیز و زمستان به لباس گرم احتایج دارند و در سایر فصول بر خلاف بلغمی ها خیلی احساس سردی نداشته و حالت عادی دارند.
5 – و بالاخره گروه پنجمی وجود دارد که اگر چه با یکی از شرایط گفته شده فوق منطبق بوده ولی قسمتی از بدنشان (مثل نوک انگشتان دست ) همیشه سرد است و یا همیشه گرم است (مثل کف پا ).

نشانه های مزاج گرم

1- قفسه سینه پهن بزرگ

2-اندامها بزرگ

3- عروق برجسته و بزرگ قابل مشاهده

4- نبض قوی

5- عضلات کلفت و بزرگ

6- عضله خیلی به مفصل

نشانه های مزاج سرد

مزاج سرد و خشک ها عضای بدن شان مخالف مزاج گرمی هاست.  برخلاف موارد ذکر شده اگر فردی دارای اندام های کوچک و بلاتنه کوچک داشته باشد  این امر نشانه سردی مزاج است.  داشتن نبض ضعیف و عضلات ظریف نیز از دیگر علائم سردی مزاج در افراد است. درمانگران طب سنتی افرادی را که دارای چهره لاغر و پوست به استخوان چسبیده دارند، دارای مزاج خشک می دانند. افرادی که مفاصل قابل مشاهده و برجسته دارند و غضروف حنجره و بینی آنها نیز برجسته و واضح است در گروه افرادی که دارای مزاج خشک هستند، قرار می گیرند

مطالب مرتبط

• ویژگی های مزاج ها در طب سنتی
• مزاج ها در طب سنتی